I BÓG STWORZYŁ AKTORA. WOJCIECH PSZONIAK

Celem sekcji jest popularyzacja wybitnych osiągnięć sztuki aktorskiej. W cyklu prezentujemy w sposób kompleksowy sylwetkę artysty poprzez realizację pokazów filmowych, teatru telewizji, spotkań z aktorem, jego przyjaciółmi i współpracownikami.

Jezus, a właściwie Jeszua Ha-Nocri i Diabeł, Korczak i Robespierre, Antonio Vivaldi i Władysław Gomułka – dla kinomanów wszystkie te postacie mają twarz Wojciecha Pszoniaka. Jeśli dodatkowo miłośnicy X muzy zaglądają do teatrów, mogą podziwiać tego wybitnego aktora w jeszcze innych wcieleniach. Aktor najwyższej klasy światowe ligi, przez pięćdziesiąt lat pracy twórczej zagrał wielkie role u wielkich reżyserów.

Urodzony 2 maja 1942 roku we Lwowie. Rodzina w pod koniec II wojny światowej przenosi się na Śląsk, zostawiając za sobą wszystko. W rodzinie jest zamiłowanie do sztuki, rodzice grają na skrzypcach i czynnie uczestniczą w życiu kulturalnym. Pszoniak poza skrzypcami gra również na klarnecie, a w średniej szkole muzycznej na oboju. Ale nie wybiera kariery muzycznej. Po aktorskich i kabaretowych doświadczeniach z lat szkolnych i studenckich kończy Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie w 1968 roku. W tym samym roku zaczyna grać na deskach krakowskiego Teatru Starego (1968-1972), w późniejszych latach Narodowego (1972-74) i Powszechnego (1974-1980) w Warszawie. Od 1978 roku gra w teatrach francuskich a w 1982 roku wyjeżdża z Polski na stałe. Rok 1993 to kolejny przełom – gra w teatrach londyńskich. „Gdy gram w Paryżu, mam poczucie, że gram w Paryżu dla Francuzów. Gdy gram w Londynie, mam poczucie, że gram na cały świat. Bo Londyn to teatralna stolica świata.” – mówi w jubileuszowym wywiadzie dla Gazety Wyborczej.

Widzowie Festiwalu Dwa Brzegi będą mieli okazję zobaczyć właśnie tę właśnie teatralną odsłonę Wojciecha Pszoniaka. Spektakl „Belfer” w reżyserii Michała Kwiecińskiego to monodram wypalonego zawodowo nauczyciela, pracującego z tzw. trudną młodzieżą i konfrontacja ideałów, jakie przyświecały mu na początku pracy z niełatwą do przyjęcia rzeczywistością. Wojciech Pszoniak przeczyta również fragmenty „Profesora Tutki” – zbioru błyskotliwych miniatur literackich Jerzego Szaniawskiego. To osobiste „koło ratunkowe” aktora dla siebie i świata, porcja poczucia humoru i subtelności w zalewie bylejakości i chamstwa, którego doświadczamy.

Równocześnie do kariery teatralnej rozwija się kariera filmowa Wojciecha Pszoniaka. Gra wybitne, niepowtarzalne niezwykłe role u wszystkich wielkich jak Wajda, Bajon, Schlöndorff, Holland. Nie rozmienia się na drobne, szuka aktorskich wyzwań, ciekawie napisanych ról, unika zaszufladkowania. Mamy przyjemność pokazać festiwalowej publiczności cztery filmy z niezapomnianymi kreacjami aktora. „Danton” (1982) w reżyserii Andrzeja Wajdy, gdzie Maximilien de Robespierre Pszoniaka jest dogmatycznym i ascetycznym rewolucjonistą, pełnym skrywanej siły. „Aria dla atlety” (1979) to błyskotliwy debiut reżyserski Filia Bajona z Pszoniakiem jako dyrektorem cyrku, Siedelmayerem. „Piłat i inni” (1972) Wajdy na motywach Bułhakowa, w którym Wojciech Pszoniak jest Jeszuą Ha-Nocri, a motywy biblijne przeniesione są w realia ówczesnych Niemiec. I wreszcie „Korczak” (1990), niezwykle wymagający i obciążający film. Jak pokazać świadectwo Holokaustu, ten szczególny rodzaj nadziei, o której wiadomo, że będzie niespełniona?

Celebrujcie z nami półwiecze pracy artystycznej Wojciecha Pszoniaka na Festiwalu Filmu i Sztuki Dwa Brzegi.

Dominika Żukowska
źródła: culture.pl, wyborcza.pl, pap.pl

Od pierwszej edycji Festiwal Dwa Brzegi prezentuje dorobek artystyczny najwybitniejszych postaci sztuki aktorskiej Gościliśmy m.in.: Krystynę Jandę, Stanisławę Celińską, Janusza Gajosa, Marka Kondrata, Jerzego Stuhra, Bogusława Lindę, Arkadiusza Jakubika. Celem tej retrospektywy jest pokazanie, że siła aktorki i aktora bierze się z siły ich osobowości, pasji z jaką traktują swój zawód, z różnorodnych zainteresowań, które pozwalają na głębokie budowanie kreowanych na ekranie postaci.